„Jeśli udało mi się opromienić uśmiechem jedno jedyne smutne dzieciństwo – jestem zadowolona.”

 

 

 

 

Życiorys pisarki:

 

Astrid Lindgren (Ericsson) urodziła  się  14 listopada  1907 r.  w posiadłości Nas, leżącej  w pobliżu Vimmerby,  małego  miasteczka  w  Smolandii,  jako drugie dziecko zamożnego rolnika Samuela Augusta  Erissona  i jego żony  Hanny  z domu  Jonsson.  Ojciec był dzierżawcą gospodarstwa  proboszcza  Nas.  Miała  troje rodzeństwa: Gunar, Stina, Ingegerd.

 Naukę szkolną rozpoczęła w wieku 7 lat; gdy miała 13 lat, jedno z jej wypracowań ukazało się w "Gazecie Vimmerby". W wieku 16 lat zdała egzamin końcowy w gimnazjum z celującą oceną ze szwedzkiego. Rok później zaproponowano jej pracę w "Gazecie Vimmerby"; była korektorką oraz pisała krótkie notki i reportaże.

W 1926 roku wyjeżdża do Sztokholmu. Tam po ukończeniu kursów maszynopisania zatrudniła się na stanowisku prywatnej sekretarki w dziale radiowym Szwedzkiej Centrali Księgarskiej. Następnie została asystentką redaktora w Królewskim Klubie Automobilowym, gdzie poznała swojego szefa i przyszłego męża, Sture  Lindgrena. 

Wiosną 1931 wyszła za mąż za Sture Lindgrena, przestała pracować na etacie, ale w domu nadal redagowała przewodnik dla Królewskiego Klubu Automobilowego. Miała dwoje dzieci: syna Larsa i córkę Karin.

W końcu lat 30. pracowała jako stenografistka dla docenta kryminologii, Harry'ego Södermana. 1 września 1939 zaczęła pisać swój pierwszy "Dziennik czasu wojny" (ostatecznie zapisała 22 zeszyty). Pod koniec lata 1940 roku podjęła pracę w jednym z oddziałów służby wywiadowczej jako cenzor korespondencji.  Wiosną 1944 roku zaczęła spisywać historie o Pippi Pończoszance, postaci wymyślonej przez jej córkę. Wydawnictwo, do którego Astrid wysłała maszynopis, nie zdecydowało się na jej wydanie.  W tym  samym  roku  autorka  napisała powieść   pt. " Zwierzenia Britt - Marii" i wysłała  ją do  wydawnictwa Robc`n i Sjogren, które ogłosiło konkurs na książkę dla dziewcząt. W konkursie tym otrzymała drugą nagrodę. W rok później  (1945 r.) w tym samym  wydawnictwie uzyskala pierwszą nagrodę za „Pippi Langstrumpf”,  a w 1946 roku także pierwszą  nagrodę za powieść detektywistyczną dla młodzieży "Detektyw Blomkvist".  Wtedy przestała pracować w biurze jako  sekretarka. Została kierowniczką redakcji dla dzieci w wydawnictwie  Rabe`n i Sjogren. Pracowała na tym stanowisku 25 lat.

 Napisała ponad  40 książek,  poza  tym  wiele  książek  obrazkowych  i kilka sztuk teatralnych, a także scenariusze do filmów, seriale radiowe i telewizyjne. Jej twórczość jest znana nie tylko w Szwecji. Książki Astrid Lindgren  zostały przetłumaczone  na ponad  pięćdziesiąt języków.  Można więc powiedzieć, że  jest znana i lubiana przez dzieci na całym świecie. Każda jej książka była przyjmowana przez małych czytelników z radością i entuzjazmem. Wydawnictwem,  które przybliża polskim dzieciom Twórczość pisarki jest Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” w Warszawie. 

Astrid Lindgren zmarła w Sztokholmie 28 stycznia 2002 r., w wieku 94 lat. W tym samym roku szwedzki rząd ustanowił bardzo ważną międzynarodową nagrodę jej pamięci: Nobla literatury dziecięcej: ALMA.  Przyznawana jest ona co roku autorom książek dla dzieci, którzy piszą w duchu Astrid i/lub ilustratorom literatury dziecięcej bądź osobom, które pracują nad tym, aby dzieci mogły czytać dobre  książki.

Astrid Lindgren była laureatką wielu  wspaniałych nagród i odznaczeń szwedzkich oraz światowych:
-  w 1950 r. otrzymała „Plakietkę im. Nilsa Holgerssona” przyznaną przez Związek Bibliotekarzy Szwedzkich, 
-  parę lat później w 1957 r. Literacką Nagrodę Państwową „za wysoki poziom literacki ", 
-  w 1958 r. za całokształt twórczości otrzymała międzynarodową nagrodę Medal H. Ch. Andersena, 
-  w 1970 nagrodę  gazety  "Ekspresem"  i nagrodę  Towarzystwa  Krzewienia Literatury  „Złotą Matrycę", 
-  w 1956 r. niemiecką Nagrodę Specjalną za książki dla młodzieży, 
-  w roku 1978 Nagrodę Pokojową Niemieckiego Związku Księgarzy;  w tym samym roku polskie dzieci uhonorowały ją Orderem Uśmiechu, 
-  w 1979 r. za książkę "Bracia Lwie Serce" otrzymała Literacka Nagrodę im. Janusza Korczaka przyznawaną przez międzynarodowe jury, powołane  przez  polską sekcję IBBY (International Board on Books for Young People), czyli Komitet Przyjaciół Książki dla Dzieci, 
-  w maju 1989 r. Uniwersytet Warszawski nadał Astrid Lindgren tytuł „doctor honoris causa”, czyli honorowy doktorat.   Astrid Lindgren przyjechała wtedy do Polski na tę uroczystość. Przyznanie tego tytułu jest największym hołdem, jaki uczelnie składają twórcom.

 Ciekawostką jest fakt, że w byłym Związku Radzieckim stała się niemal "narodowym pisarzem". W 1966 r. Rosyjska Akademia Nauk zwraca się z prośbą do pisarki o zgodę na nazwanie nowo odkrytego asteroidu nr 3204 jej imieniem. Odpowiedź Astrid brzmiała: "Od tej chwili możecie mnie nazywać Asteroid Lindgren".

 

 Astrid Lindgren zmarła 28 stycznia 2002 roku w Sztokholmie.

 

Twórczość:

Najpopularniejsze utwory Astrid Lindgren to:

• Zwierzenia Brit-Marii (1944)
• Pippi Pończoszanka, w Polsce znana też jako Fizia Pończoszanka,
  tytuł oryginalny  Pippi Långstrump (1945, wydanie polskie 1961)
• Pippi wchodzi na pokład (1946)
• Detektyw Blomkvistt (1946)
• Dzieci z Bullerbyn (1947, wydanie polskie 1957)
• Pippi na Południowym Pacyfiku (1948) I wydanie polskie Fizia na Południowym Pacyfiku (1984)
• Nils Paluszek  (1949)
• Rasmus, rycerz Białej Róży (1953)
• Mio, mój Mio (1954)
• Braciszek i Karlsson z dachu (1955)
• Rasmus i włóczęga (1956)
• Rasmus, Pontus i pies Toker (1957)
• Dzieci z ulicy Awanturników (1958)
• Madika z Czerwcowego Wzgórza (1960)
• Lotta z ulicy Awanturników (1961)
• Karlsson z dachu lata znów (1962)
• Emil ze Smalandii (1963)
• My na wyspie Saltkråkan (1964)
• Latający szpieg czy Karlsson z dachu (1968)
• Bracia Lwie Serce (1973)
• Madika i berbeć z Czerwcowego Wzgórza (1976)
• Ronja, córka zbójnika (1981) 

 

"Pippi Pończoszanka" jest dobrze znana w Polsce. Pippi mieszka samotnie w Willi Śmiesznotce i sama decyduje o tym, co i jak będzie robiła - trudno się dziwić, że wszystkie dzieci jej zazdroszczą, a dorośli uważają, że nie jest to dobre. Pippi radzi sobie jednak w każdej sytuacji, jest nie tylko wesoła i samodzielna, ale także bardzo silna i odważna - nie waha się stanąć w obronie słabszego czy ruszyć na pomoc dzieciom w płonącym domu.

 

"Dzieci z Bullerbyn" napisane są w formie pamiętnika dziewczynki, jednej z sześciorga dzieci, mieszkających w maleńkiej wiosce. Lisa z poczuciem humoru opowiada o swoim rodzeństwie i przyjaciołach, o wspólnych zajęciach, o szkole i domowych obowiązkach, wakacjach i zabawach. Niespożyta energia i fantazja podsuwa dzieciom ciągle pomysły na nowe przygody i figle.

 

"Lotta z ulicy Awanturników" jest pięcioletnią dziewczynką, która czasami bywa strasznie zła. Właśnie taka zła obudziła się w swoje piąte urodziny, śniło jej się bowiem, że jej starsze rodzeństwo Jonas i Mia Maria zrobili krzywdę jej ukochanemu miśkowi Niśkowi. A potem już cały dzień był niezbyt miły... Jest też druga książka o przygodach Lotty pt. "Dzieci z ulicy Awanturników".

"Mio, mój Mio" opowiada historię chłopca, który pewnego dnia dowiedział się, że nie jest Bo Wilhelmem Olssonem - niekochanym sierotą, ale prawdziwym księciem, na którego w Krainie Dalekiej czeka kochający ojciec, przyjaciele i wspaniały koń Miramis. Niestety Kraina Daleka nie jest wolna od nieszczęść - wciąż zagraża jej okrutny rycerz Kato. Czy Mio pokona lęk? Czy podejmie się zadania i spełni oczekiwania wszystkich?

 

"Bracia Lwie Serce" to nie tylko opowieść o miłości braterskiej i przyjaźni Jonathana i Karola, zwanego Sucharkiem. To niezwykła historia o szlachetności, odpowiedzialności i poświęceniu się dla drugiego człowieka, ale także o ludzkiej potrzebie bycia wolnym i pogodzeniu się ze śmiercią.

 

"Braciszek i Karlsson z Dachu".  Braciszek to najmłodszy członek rodziny Svantessonów. Czasem, gdy czuje się samotny, pojawia się Karlsson. Jest mały, gruby, na plecach ma składane śmigło, a na brzuchu starter, no i oczywiście potrafi latać. Mieszka sobie w domku na dachu domu, w którym mieszka Braciszek. O niezwykłych psotach Karlssona i jego małego przyjaciela można też przeczytać w kolejnych częściach: "Latający szpieg czy Karlsson z Dachu" oraz  "Karlsson z Dachu lata znów".

 

"Emil ze Smalandii" gdy nie krzyczy, wygląda jak aniołek, ale pozory mylą. Ten silny i uparty pięciolatek ma masę niesamowitych pomysłów, od których włos się jeży na głowie. Wspaniała opowieść dla wszystkich łobuziaków i ich rodziców - bo przy Emilu każde inne dziecko wydaje się bardzo grzeczne.

 

"Nils Paluszek" jest maleńkim chłopczykiem, który na okres zimy przeprowadza się do miasta. Wynajmuje pokój od pewnej myszy, który dziwnym przypadkiem znajduje się tuż pod pokojem Bertila - chłopca, który często czuje się samotny. Dzięki zaklęciu Bertil także może się zmniejszyć.

 

"Ronja, córka zbójnika" to książka dla dziecka w każdym niemal wieku. Siedmiolatka zafascynują przygody Ronji i jej przyjaciela Birka, dziesięciolatek zachwyci się niezwykłym światem pełnym Mroczniaków, Szaruchów, Pupiszonków i groźnych Wietrzydeł, a dorastający człowiek zobaczy, jak trudno jest czasami pogodzić dziecięcą miłość do rodziców z miłością dojrzalszą. Dla dorosłego czytelnika będzie to także historia o ojcu, któremu tak trudno zrozumieć, że jego ukochane dziecko dorasta.